म्हणी -६२४

1. अग अग म्हशी, मला कुठे गं नेशी.
2. अघटित वार्ता आणि कोल्हे गेले तीर्था.
3. अडला हरी गाढवाचे पाय धरी.
4. संस्कृतपर्यायः - वहेदमित्रं स्कन्धेन यावत्कालविपर्यय:।
5. अडली गाय खाते काय.
6. अंधारात अत्तराचे दिवे लावणे.
7. अंगापेक्षा बोंगा जास्ती.
8. अती झालं अन् हसू आलं.
9. अती तेथे माती.
10. संस्कृतपर्याय- अति सर्वत्र वर्जयेत्
11. अती परिचयात अवज्ञा.
12. अती राग भीक माग.
13. अती शहाणा त्याच अळवाला ठाऊक.
14. अंथरूण पाहून पाय पसरावे.
15. संस्कृतपर्यायः - विभवानुरूपम् आभरणम्
16. असंगाशी संग आणि प्राणाशी गाठ.
17. संस्कृतपर्यायः - 1 न मूर्खजनसम्पर्क: सुरेन्द्रभवनेष्वपि।2 पावको लोहसङ्गेन मुद्गरैरभिहन्यते।
18. असतील चाळ तर फीटतील काळ.
19. असतील शिते तर जमतील भुते.
20. संस्कृतपर्याय- द्रव्येण सर्वे वशा:।
21. असतील मुली तर पेटतील चुली.
22. असून अडचण नसून खोळंबा.
23. असेल ते विटवा, नसेल ते भेटवा.
24. असेल माझा हरी तर देईल खाटल्यावरी.
25. अवघड जागी दुखणे आणि जावई वैद्य.
26. अती झाले मसणात गेले.
27. अंगावरचे लेणे चांभाराचे देणे
28. आग रामेश्वरी, बंब सोमेश्वरी.
29. संस्कृतपर्याय-क्व रोग: क्व च भेषजम्?
30. आडात नाही तर पोहऱ्यात कोठून येणार.
31. संस्कृतपर्याय-कूपे नास्ति कुत: कूप्याम्?
32. आधी पोटोबा मग विठोबा.
33. संस्कृतपर्यायः - उदरार्चामनु वेदे चर्चा
34. आधीच उल्हास आणि त्यात फाल्गुन मास.
35. आपण मेल्याशिवाय स्वर्ग दिसत नाही.
36. आपला तो बाळू दुसऱ्याचा तो कार्टा.
37. आपला हात जगन्नाथ.
38. संस्कृतपर्यायः - 1 आत्मायत्तौ वृद्धिविनाशौ।2 आत्मैव ह्यात्मनो बन्धु:
39. आपलेच दात आणि आपलेच ओठ.
40. आयजीच्या जिवावर बायजी उदार आणि सासूच्या **वर जावई सुभेदार.
41. आयत्या बिळात नागोबा.
42. आयत्या पिठावर रेघोट्या.
43. आलीया भोगासी असावे सादर.
44. संस्कृतपर्यायः - निर्वाह: प्रतिपन्नवस्तुनि सताम्।
45. आंधळं दळतंय अन कुत्रं पीठ खातंय.
46. आंधळा मागतो एक डोळा, देव देतो दोन.
47. आधी लगीन कोंढाण्याचं.
48. आवडतीचा शेंबूड गोड आणि नावडतीचे मीठ अळणी.
49. आपलंच घर आणि हगून भर.
50. आपलं ठेवायचं झाकून आणि दुसऱ्याचं बघायचं वाकून.
51. आले देवाजिच्या मना तेथे कोणाचे चालंना.
52. आई जेवायला घालीना आणि बाप भीक मागु देईना.
53. आहे रेडा आणि म्हणे माझी धार काढा
54. आड जीभ खा‌ई अऩ पडजीभ बोंबलत जा‌ई.
55. आडाण्याचा गेला गाड़ा, वाटेवरची शेते काढा.
56. आधणातले रडतात, सुपातले हसतात
57. आधी करी सुन सुन, मग करी फुणफुण.
58. आधी होता वाघ्या, मग झाला पाग्या, त्याचा स्वभाव जा‌ईना, त्याचा येळकोट राहीना.
59. आधीच मर्कट त्यात मद्य प्याला
60. आपण हसे दुसऱ्याला अन शेंबुड आपल्या नाकाला.
61. संस्कृतपर्यायः - स्वयमशुद्ध: परान् आशङ्कते।
62. स्वर इ
63. इकडे आड, तिकडे विहीर.
64. संस्कृतपर्याय-इतो व्याघ्र इतस्तटी
65. स्वर ई
66. ईडा पीडा टळो,बळीचे राज्य येवो.
67. स्वर उ
68. उचलली जीभ अन् लावली टाळ्याला.
69. संस्कृतपर्यायः - मुखमस्तीति वक्तव्यम्
70. उतावळा नवरा, गुडघ्याला बाशिंग.
71. उथळ पाण्याला खळखळाट फार.
72. संस्कृतपर्याय- अर्धो घटो घोषमुपैति नूनम्।
73. उद्योगाचे घरी रिद्धी सिद्धी पाणी भरी.
74. संस्कृतपर्याय- 1उद्योगिनं पुरुषसिंहम् उपैति लक्मीः। 2 पुरुषकारम् अनुवर्तते दैवम्।
75. उघडीला भेटले लुगडे, मग हे झाकू की ते झाकू.
76. स्वर ऊ
77. ऊस गोड लागला म्हणून मुळासकट खाऊ नये.
78. ऊसाच्या पोटी काऊस
79. स्वर ए
80. एक घाव दोन तुकडे.
81. एक ना धड भाराभर चिंध्या.
82. एका म्यानात दोन तलवारी राहत नाहीत.
83. एकादशीच्या घरी शिवरात्र.
84. गण्डस्य उपरि पिटक:
85. एका कानावर पगडी, घरी बाई उघडी.
86. एका हाताने टाळी वाजत नाही.
87. संस्कृतपर्यायः - नैकेन चक्रेण गती रथस्य।
88. एकटा जीव सदाशिव.
89. एकमेकां सहाय्य करू,अवघे धरू सुपंथ|
90. एकाने गाय मारली म्हणून दुसर्‍याने वासरू मारू नये.
91. स्वर ऐ संपादन करा
92. ऐकावे जनाचे करावे मनाचे.
93. संस्कृतपर्यायः - प्रमाणम् अन्त:करणप्रवृत्तय:
94. ऐट राजाची अऩ वागणूक खेकड्यांची.
95. ऐन दिवाळीत दाढदुखी.
96. स्वर औ
97. औट घटकेचे राज्य.
98. औषधा वाचून, खोकला गेला.
99. स्वर अं
100. * अंथरूण पाहून पाय पसरावेत.
101. अंगावर आल्या गोणी, तर बळ धरले पाहिजे तुनी.
102. अंधेर नगरी चौपट राजा.
103. स्वर अः
104. 
     
105. मिश्र ऋ संपादन करा
106. 
     
107. ऋषींचे कूळ आणि नदीचे मूळ शोधू नये.
108. ऋषी पंचमीचा बैल.
109. ऋण काढून तूप प्यावे.
110. मुळाक्षर क
111. कानामागून आलीअन तिखट झाली
112. कडी लावा आतली आणि मी नाही त्यातली.
113. कळते पण वळत नाही.
114. कर नाही त्याला डर कशाला?
115. संस्कृतपर्यायः -कर्तव्यदक्षस्य कुतो भयं स्यात्?
116. करावे तसे भरावे.
117. संस्कृतपर्यायः - 1 यथा कर्म तथा फलम्।2 कर्मायत्तं फलं पुंसाम्।
118. करायला गेले नवस आज निघाली अवस
119. काळ आला होता पण वेळ नाही.
120. काखेत कळसा गावाला वळसा.
121. संस्कृतपर्यायः - कटीकलशमन्वेष्टुं नगरे भ्रमणं यथा।
122. काट्याने काटा काढावा.
123. संस्कृतपर्यायः - 1 आयसैरायसं छेद्यम्। 2 कण्टकेन एव कण्टकम्।
124. कामापुरता मामा आणि ताकापुरती आजी.
125. संस्कृतपर्यायः -1 कार्यार्थी सर्वलोकोऽयम्।2 सङ्कटे व्यङ्कटेश:
126. कावळा बसायला आणि फांदी मोडायला एकच गाठ.
127. कुंभार तसा लोटा.
128. संस्कृतपर्यायः - यथा बीजं तथाङ्कुर:।
129. कुर्‍हाडीचा दांडा गोतास काळ.
130. कोल्ह्याला द्राक्षे आंबट.
131. कोंबडं झाकलं म्हणून सूर्य उगवायचा राहत नाही.
132. संस्कृतपर्यायः - सत्यमेव जयते।
133. क्रियेवीण वाचाळता व्यर्थ आहे.
134. कावळ्याच्या शापाने गाय मरत नाही.
135. संस्कृतपर्यायः -न काकशापेन म्रियेत धेनु:।
136. कशात काय अन फाटक्यात पाय.
137. केवड्याचे दान वाटले आणि गावात नगारे वाजले.
138. करून गेला गाव आणि कांदळकराचे नाव.
139. कुठे इंद्राचा ऐरावत,अन् कुठे शामभट्टाची तट्टाणी?
140. संस्कृतपर्यायः -क्व सूर्य: क्व च खद्योत:?
141. केल्याने होत आहे रे, म्हणून आधी केलेची पाहिजे.
142. काम नाही घरी अन् सांडून भरी.
143. कंबरेच सोडला आणि डोक्याला बांधला.
144. कण्हती कुथती, मलिद्याला उठती.
145. काजव्याकडून सुर्याची समीक्षा.
146. काम ऩ धंदा, हरी गोविंदा.
147. कावळ्याचे दांत शोधण्यासारखे.
148. कुठे जाशी भोगा तर तुझ्या पाठी उभा.
149. कोंबडे झाकले म्हणून उजडायचे राहत नाही.
150. कोणाला कशाचं तर बोड्कीला केसाचं.
151. कोल्हा काकडीला राजी.
152. संस्कृतपर्यायः -क्षुद्र: क्षुद्रेण तुष्यति।
153. कोळसा उगाळावा तितका काळाच.
154. संस्कृतपर्यायः -न निम्बवृक्षो मधुरत्वमेति।
155. कंड भारी उड्या मारी.
156. काना मागुन आली तिखट झाली.
157. कुई म्हणलं तर कुल्ला कापीन.
158. कळना ना वळना, भाजी भाकरी गिळना.
159. कुणी सरी घातली म्हणून आपण फास घेऊ नये.
160. काडीची नाही खबर म्हणे मी अकबर.
161. मुळाक्षर ख
162. खाई त्याला खवखवे.
163. खाईन तर तुपाशी, नाहीतर उपाशी.
164. संस्कृतपर्यायः - सुन्दरी वा दरी वा।
165. खाण तशी माती.
166. संस्कृतपर्यायः - यथा बीजं तथाङ्कुर:।
167. खाणा-याचे खपते, कोठाराचे पोट दुखते.
168. खायला काळ भुईला भार.
169. संस्कृतपर्यायः - पुरुषार्थहीना: भुवि भारभूता:
170. खायला कोंडा अन निजेला धोंडा.
171. खाली मुंडी, पाताळ धुंडी.
172. खऱ्याचं खोटं अन लबाडाचं तोंड मोठं
173. खिशात नाय जाट पण इस्त्री मात्र ताठ
174. मुळाक्षर ग
175. गरज सरो,वैद्य मरो.
176. संस्कृतपर्यायः - 1 कार्यार्थी सर्वलोकोऽयम्।2 सङ्कटे व्यङ्कटेश:
177. गरजवंताला अक्कल नसते.
178. गर्जेल तो पडेल काय?
179. संस्कृतपर्यायः -गर्जन्त: नैव वर्षन्ति।
180. गर्वाचे घर खाली.
181. संस्कृतपर्यायः - अतिदर्पे हता लङ्का।
182. गाजराची पुंगी वाजली तर वाजली नाही तर मोडून खल्ली.
183. संस्कृतपर्यायः - हतो वा प्राप्स्यसि स्वर्गं जित्वा वा भोक्ष्यसे महीम्।
184. गाव करी ते राव न करी.
185. संस्कृतपर्यायः - 1 तृणैः गुणत्वम् आपन्नैः बध्यन्ते मत्तदन्तिन:।2 संहति: कार्यसाधिका।
186. गवयाचं पोर सुरात रडतं.
187. गाड्याबरोबर नळाची यात्रा.
188. संस्कृतपर्यायः - पुष्पमालानुषङ्गेण सूत्रं शिरसि धार्यते।
189. गाढवाला गुळाची चव काय?
190. संस्कृतपर्यायः -काक: पद्मवने रतिं न कुरुते।
191. गाढवी प्रेम अन लाथांचा सुकाळ
192. गाता गळा, शिंपता मळा.
193. गाढवापुढे वाचली गीता, कालचा गोंधळ बरा होता.
194. संस्कृतपर्यायः - काक: पद्मवने रतिं न कुरुते।
195. गावचा तो पांड्या, बाहेरचा तो देशपांड्या
196. संस्कृतपर्यायः -अतिपरिचयादवज्ञा।
197. गुलाबाच्या झाडाला वडाचा पार, आन वासराच्या पाठीवर नांगराचा भार
198. गुलाबाचे काटे, तसे आईचे धपाटे.
199. गुरूची विद्या गुरूस फळली.
200. गोगल गाय पोटात पाय.
201. संस्कृतपर्यायः - विषकुम्भ: पयोमुख:
202. मुळाक्षर घ
203. घर फिरलं की घराचे वासे पण फिरतात.
204. घरोघरी मातीच्या चुली.
205. घरचं झालं थोडं अन् व्याह्यांनी धाडलं घोडं.
206. घर पाहावं बांधून.
207. घरात नाही दाणा तरी मला बाजीराव म्हणा.
208. घर पाहवं बांधून आणि लग्न पहावं करुन.
209. घरची करते देवा देवा आणि बाहेरचीला चोळी शिवा.
210. घोडा मैदान जवळच आहे.
211. घोडं मेलं ओझ्यानं आणि शिंगरू मेलं हेलपाट्यानं
212. घर ना दार देवळी बिर्‍हाड.
213. घेतला वसा टाकू नये.
214. संस्कृतपर्यायः - प्रारब्धमुत्तमजना न परित्यजन्ति।
215. मूळाक्षर च
216. चार दिवस सासूचे चार दिवस सुनेचे.
217. चार सुगरणी तरी सैपाक अळणी
218. चोर सोडून सन्याश्याला फाशी.
219. संस्कृतपर्यायः -चौरापराधे माण्डव्यदण्ड:।
220. चोराच्या उलट्या बोंबा.
221. संस्कृतपर्यायः - स्वयमशुद्ध: परान् आशङ्कते।
222. चोराच्या मनात चांदणे.
223. चोराच्या हातची लंगोटी.
224. चिलटांची लढाई आणि नुसती बडाई.
225. छडी लागे छमछम विद्या येई घमघम.
226. मुळाक्षर ज
227. जंगलात नाही वावर आणि गावात नाही घर.
228. जगाच्या कल्याणा संताची विभुती.
229. जनाची नाही तरी मनाची तरी जरा.
230. जनात बुवा आणि मनात कावा.
231. जन्मा आला हेला, पाणी वाहता मेला.
232. जामात दशम ग्रह.
233. जया अंगी मोठेपणं त्यास यातना कठिण.
234. जलात राहून माशाशी वैर कशाला?
235. जळतं घर भाड्याने कोण घेणार?
236. जवा येतील चांगली येळ, गाजराच बी व्हतय केळं.
237. जशास तसे.
238. संस्कृतपर्यायः - 1 अपराधानुरूपो दण्ड:।2 वचनानुरूपं प्रतिवचनम्।3 शठे शाठ्यम्।
239. जशी कामना तशी भावना.
240. जशी देणावळ तशी धुणावळ.
241. जशी नियत तशी बरकत.
242. जसा गुरु तसा चेला.
243. जसा भाव तसा देव.
244. जा‌ईचा डोळा नि आसवांचा मेळा.
245. जातीच्या सुंदराला सर्व काही शोभते.
246. संस्कृतपर्यायः -किमिव हि मधुराणां मण्डनं नाकृतीनाम्?
247. जातीसाठी खावी माती.
248. जात्यातले रडतात सुपातले हसतात.
249. जात्यावर बसले की ओवी सुचते.
250. जानवे घातल्याने ब्राह्मण होत नाही.
251. जाळाशिवाय नाही कढ अऩ माये शिवाय नाही रड.
252. जावई पाहुणा आला म्हणून रेडा दुध देईल काय?
253. जावई माझा भला आणि लेक बाईलबुध्या झाला.
254. जावयाचं पोर हरामखोर.
255. जावा जावा आणि उभा दावा.
256. जावा जावा हेवा देवा.
257. जिकडे पोळी तिकडे गोंडा घोळी.
258. जिकडे सु‌ई तिकडे दोरा.
259. जिच्या घरी ताक तिचे वरती नाक.
260. जिच्या हाती पाळण्याची दोरी तीच जगाते उध्दारी.
261. जित्याची खोड मेल्याशिवाय जात नाही.
262. संस्कृतपर्यायः - स्वभावो दुरतिक्रम:।
263. जिथे कमी तिथे आम्ही.
264. जी नाही गोंदणार ती नाही नांदणार.
265. जुनं ते सोनं नवं ते हवं.
266. जुने ते सोने.
267. जे न देखे रवि ते देखे कवी.
268. संस्कृतपर्यायः - कवि: द्रष्टा रवे: अपि।
269. जे पिंडी ते ब्रम्हांडी.
270. जे फुकट ते पौष्टीक.
271. जेथे पिकतं तिथे विकतं नाही.
272. जेथें नगाऱ्याची घाई तेथें टिमकी काय जाई
273. जेवान जेवाव पंगतीत अन मरान मागावं उमदीत.
274. जो गुण बाळा तो जन्म काळा.
275. जो नाक धरी, तो पाद करी.
276. जो श्रमी त्याला काय कमी.
277. जोकून खाणार, कुंथुन हागणार.
278. जोवरी पैसा तोवरी बैसा.
279. ज्या गावच्या बोरी त्या गावच्या बाभळी.
280. ज्या गावाला जायचे नाही त्य गावचा रस्ता विचारू नये.
281. ज्याचं करावं भलं तोच म्हणतो आपलचं खर.
282. ज्याचं जळतं त्यालाच कळतं.
283. ज्याचं त्याला आणि गाढव वझ्याला.
284. ज्याचा त्याला चोप नाही आणि शेजाराला झोप नाही.
285. ज्याची खावी भाकरी त्याची करावी चाकरी.
286. ज्याची दळ त्याचे बळ.
287. ज्याचे करावे भले, तो म्हणतो आपलेच खरे.
288. ज्याचे पदरी पाप त्याला मुली आपो‌आप.
289. ज्याच्या हाती ससा तो पारधी.
290. ज्याच्यासाठी लुगडं तेच उघडं.
291. ज्याला आहे भाकरी त्याला कशाला चाकरी.
292. ज्याला नाही अक्कल त्याची घरोघरी नक्कल.
293. ज्याला समजावा कोरड्या पाटीचा तोच निघाला आतल्या गाठीचा.
294. ज्वारी पेरली तर गहू कसा उगवणार?
295. मुळाक्षर झ
296. झालं गेलं गंगेला मिळालं.
297. झोपून हागणार उठून बघणार
298. झाकली मुठ सव्वा लाखाची
299. संस्कृतपर्यायः - 1 आत्मच्छिद्रं न प्रकाशयेत्।2 रक्षेद् विवरम् आत्मन:।
300. मुळाक्षर ट
301. 
     
302. टाकीचे घाव सोसल्याशिवाय देवपण येत नाही.
303. संस्कृतपर्यायः - हेम्न: संलक्ष्यते ह्यग्नौ विशुद्धि: श्यामिकापि वा।
304. टाळी एका हाताने वाजत नाही.
305. मुळाक्षर ठ
306. ठकास महाठक.
307. मुळाक्षर ढ
308. ढवळ्याशेजारी बांधला पवळ्या, वाण नाही पण गुण लागला.
309. ढुंगणाला नाही लंगोटी आणि मला म्हणा दिपुटी.
310. मुळाक्षर ण
311. मुळाक्षर त
312. तळे राखील तो पाणी चाखील.
313. संस्कृतपर्यायः - रक्षको भक्षयेदेव।
314. तुपात तळले, साखरेत घोळले तरी कारले कडू ते कडूच.
315. तुझं माझं जमेना अन तुझ्या वाचुन करमेना.
316. तेलही गेले, तुपही गेले, हाती आले धुपाटणे.
317. संस्कृतपर्यायः - अतो भ्रष्ट: ततो भ्रष्ट:।
318. ताकाला जाऊन भांडे लपवू नये.
319. त वरून ताकभात.
320. तेरड्याचा रंग तिन दिवस.
321. तरण्या झाल्या बरण्या आणि म्हातार्‍या झाल्या हरण्या.
322. तुला न मला घाल कुत्र्याला
323. तवा खातो भाकर चुल्हा भुकेला, पोहरा पितो पाणी रहाट तहानलेला
324. तहान लागल्यावर विहीर खणणे.
325. संस्कृतपर्यायः - सन्दीप्ते भवने तु कूपखननं प्रत्युद्यम: कीदृश:?
326. तोंड दाबून बुक्क्यांचा मार
327. तेलजीचं तेल जळे मशालजीची --ड जळे.
328. मुळाक्षर थ
329. थेंबे थेंबे तळे साचे.
330. संस्कृतपर्यायः - बिन्दुश: पूर्यते सिन्धु:।
331. थांबला तो संपला.
332. मुळाक्षर द
333. दगडापेक्षा वीट मऊ.
334. संस्कृतपर्यायः - पाषाणादिष्टिका वरा।
335. दाम करी काम.
336. संस्कृतपर्यायः -1 द्रव्येण सर्वे वशा:।2 सर्वे गुणा: काञ्चनमाश्रयन्ते।
337. दात आहेत तर चणे नाहीत आणि चणे आहेत तर दात नाहीत.
338. दिव्याखाली अंधार.
339. देखल्या देवा दंडवत.
340. देव तारी, त्याला कोण मारी.
341. संस्कृतपर्यायः - अरक्षितं तिष्ठति दैवरक्षितम्।
342. देवाची करणी आणि नारळात पाणी.
343. देश तसा वेष, राजा तशी प्रजा.
344. संस्कृतपर्यायः - 1 यथा देशस्तथा वेश:।2 यथा राजा तथा प्रजा।
345. दैव देते आणि कर्म नेते.
346. दुधाने पोळलेला ताकही फुंकून पितो.
347. दुसर्‍याच्या डोळ्यातलं कुसळ दिसतं पण आपल्या डोळ्यातलं मुसळ दिसत नाही.
348. दुभत्या गायीच्या लाथा गोड.
349. दूरून डोंगर साजरे.
350. दुष्काळात तेरावा महिना.
351. संस्कृतपर्यायः -गण्डस्य उपरि पिटक:
352. दोघांचे भांडण तिसर्‍याचा लाभ.
353. दिसतं तसं नसतं म्हणून जग फसतं.
354. दिवस गेला उटारेटी, चांदण्यात बसली कापूस वेचीत.
355. दिसतं तस नसतं म्हणून तर जग फसतं.
356. दुःख रेड्याला न डाग पखालीला.
357. दुखणे हत्तीच्या पायाने येते आणि मुंगीच्या पायाने जाते.*
358. दृष्टी आड सृष्टी.
359. देवाचं नावं अऩ स्वताच गावं.
360. दोन डोळे शेजारी, भेट नाही संसारी.
361. देणं न घेणं आणि कंदील घेऊन येणं.
362. दिवस गेला उठारेटी चांदण्याचे पोहे कुटी.
363. दीड दिवसात अन कोल्हं उसात.
364. देह देवळात अन चित्त पायताणात.
365. देवाघरचा पवा वाजतो कवा कवा.
366. दे दान सुटे गिऱ्हाण.
367. दे गा हरी पलंगावरी।
368. मुळाक्षर ध
369. धरलं तर चावतंय, सोडलं तर पळतंय.
370. मुळाक्षर न
371. न खाणार्‍या देवाला नैवेद्य.
372. नकटीच्या लग्नाला सतराशे विघ्न.
373. नकटे असावे पण धाकटे असू नये.
374. नाव सोनूबाई हाती कथिलाचा वाळा.
375. नावडतीचं मीठ अळणी.
376. नळी फुंकली सोनारे, इकडून तिकडे गेले वारे.
377. निंदकाचे घर असावे शेजारी.
378. न्हाणीला बोळा अन् दरवाजा मोकळा.
379. नाकापेक्षा मोती जड.
380. संस्कृतपर्यायः -गात्राद् गुरु: अलङ्कार:।
381. नाक नाही धड अन् तपकीर ओढ
382. नवर्‍याने मारलं आणि पावसाने झोडपलं तरी तक्रार कुणाकडे करायची?
383. न कर्त्याचा वार शनिवार.
384. नरो वा कुंजरो.
385. नव्याची नवला‌ई.
386. नव्याचे न‌ऊ दिवस.
387. नाकपेक्षा मोती जड.
388. नागड्या कडे उघडा गेला आणि हिवाने मेला.
389. नागोबा म्हसोबा पेंश्याला दोन, पंचमी झाल्यावर पुजतयं कोण?
390. नाचता ये‌ईना म्हणे अंगण वाकडे, स्वयंपाक ये‌ईना म्हणे ओली लाकडे.
391. नात्याला नाही पारा, निजायला नाही थारा.
392. नाव गंगुबा‌ई अऩ तडफडे तहानेने.
393. नाव मोठे लक्षण खोटे.
394. नेमीच येतो मग पावसाळा
395. नाज़ुक नार चाबकाचा मार
396. नाव सोनुबाई हाती कथिलाचा वाळा
397. निजुन हागायचं आणि उठुन बघायचं.
398. नाक कापले तरी दोन भोके आहेत.
399. नाचता येईना अंगण वाकडे अन रांधता येईना ओली लाकडे.
400. न कर्त्याचा वार शनिवार.
401. न लागो पुत्राचा हात पण लागो डोंब्या महाराची लाथ.
402. नकटे व्हावे पण धाकटे हो‌ऊ नये.
403. नको तिथं बोटं घालू नये, घातलेच तर वास घेत बसू नये.
404. नगाऱ्याची घाय तिथे टिमकीचे काय?
405. नमनाला घडाभर तेल.
406. नवरा केला सुखासाठी, पैसा नाही कुकासाठी.
407. नवरा नाही घरी सासरा जांच करी.
408. नवा कावळा शेण खायला शिकला.
409. नव्याची नवला‌ई.
410. ना घरचा ना घाटचा.
411. नांदणाऱ्याला पळ म्हणायचे आणि पळणाऱ्याला नांद म्हणायचे.
412. नांव अन्नपुर्णा, टोपल्यात भाकर उरेना.
413. नांव गंगाबा‌ई, रांजनात पाणी नाही.
414. नांव महीपती, तीळभर जागा नाही हाती.
415. नांव मोठे लक्षण खोटे.
416. नांव सगुणी करणी अवगुणी.
417. नांव सुलोचना आणि डोळ्याला चष्मा.
418. नांव सोनुबाई आणि हाती कथलाचा वाळा
419. नाकावर पदर अन विशीवर नजर.
420. नाम असे उदार कर्ण, कवडी देता जा‌ई प्राण.
421. नारो शंकराची घंटा.
422. नालासाठी घोडं.
423. नाव्ह्याचा उकरंडा कितीही उकरला तरी केसच निघणार.
424. नाही चिरा, नाही पणती.
425. नाही निर्मल मन काय करील साबण.
426. निर्लज्याच्या गांडीवर घातला पाला गार लागला अजून घाला.
427. नेमेचि येतो मग पावसाळा.
428. नेशीण तर पैठणी नाहीतर नागवी बसेन.
429. न्हाणीला बोळा आणि दरवाजा मोकळा.
430. मुळाक्षर प
431. पदरी पडले आणि पवित्र झाले.
432. संस्कृतपर्यायः - 1 अङ्गीकृतं सुकृतिन: परिपालयन्ति।2 प्राप्तं प्राप्तमुपासीत।
433. पळसाला पाने तीनच.
434. पडतील स्वाती तर पिकतील मोती.
435. पडत्या फळाची आज्ञा.
436. पडलो तरी नाक वर.
437. पहिले पाढे पंच्चावन्न.
438. पाण्यात राहून माशाशी वैर करु नये.
439. पालथ्या घडयावर पाणी.
440. संस्कृतपर्यायः - अरण्यरुदितं कृतं श्वपुच्छम् अवनामितम्।
441. पाचामुखी परमेश्वर.
442. पादा पण नांदा.
443. पाचही बोटं सारखी नसतात.
444. पाटलाचं घोडं महाराला भुषण.
445. पाण्यात राहून माशाशी वैर?
446. संस्कृतपर्यायः - नक्र: स्वस्थानमासाद्य गजेन्द्रमपि कर्षति।
447. पाण्यात म्हैस वर मोल.
448. पाण्यावाचून मासा झोपा घे‌ई केसा, जावे त्याच्या वंशा तेव्हा कळे.
449. पादऱ्याला पावट्याचे निमित्त.
450. पी हळद अन् हो गोरी..
451. पुढच्यास ठेच मागचा शहाणा.
452. पुरूषाचे मरण शेती, बायकांचे मरण वेती.
453. पेरावे तसे उगवते.
454. पायलीची सामसूम, चिपट्याची धामधूम
455. पिंडीवर बसला म्हणून विंचवाची गय करुन चालत नाही.
456. पंकज वर पाण्याचा मोती होतो.
457. प्रथमग्रासे मक्षिकापातः
458. प्रयत्नांती परमेश्वर.
459. प्रयत्ने वाळूचे कण रगडीता, तेलही गळे.
460. पाषाणाला पुरणपोळी, माणसाला शिळीपोळी (शिवीगाळी)
461. पाहुण्याच्या काठीने साप मारणे.
462. संस्कृतपर्यायः - परस्य दण्डेन अपरस्य ताडनम्।
463. मुळाक्षर फ
464. मुळाक्षर ब
465. बळी तो कां पिळी
466. संस्कृतपर्यायः - वीरभोग्या वसुन्धरा
467. बैल गेला अन् झोपा केला.
468. संस्कृतपर्यायः - निर्वाणदीपे किमु तैलदानम्?
469. बोले तैसा चाले त्याची वंदावी पाऊले.
470. बारा लुगडी तरी बाई उघडी.
471. बडा घर पोकळ वासा.
472. बळी तो कान पिळी.
473. बाईल वेडी लेक पिसा, जावई मिळाला तोहि तसा.
474. बाजारात तुरी भट भटणीला मारी.
475. बाप दाखव नाही तर श्राध्दं कर.
476. बाबा गेला आणि दशम्याही गेल्या.
477. बाळाचे पाय पाळ्ण्यात दिसतात.
478. बुडत्याचे पाय खोलात.
479. संस्कृतपर्यायः - विवेकभ्रष्टानां भवति विनिपात: शतमुख:।
480. बुडत्याला काडीचा आधार.
481. बेशरमाच्या ढुंगणाला फुटले झाड तो म्हणतो मला सावली झाली.
482. बोलण्यात पट्टराघू, कामाला आग लावू.
483. बोलाचीच कढी अऩ बोलाचाच भात.
484. संस्कृतपर्यायः - वचने का दरिद्रता?
485. बोलेल तो करेल काय? गरजेल तो पडेल काय?
486. बाप तसा बेटा, संडास तसा लोटा
487. संस्कृतपर्यायः - यथा बीजं तथाङ्कुर:।
488. बाइल गेली अन सोपा केला.
489. मुळाक्षर भ
490. भटाला दिली ओसरी भट हात पाय पसरी.
491. भरवशाच्या म्हशीला टोणगा.
492. भीक नको पण कुत्रा आवर.
493. भित्यापाठी ब्रह्मराक्षस.
494. संस्कृतपर्यायः - भीतं भापयते विधि:
495. भुकेला कोंडा, निजेला धोंडा.
496. भरल्या ब्राह्मणाला दही करकरीत.
497. भुकेच्या तापे करवंदीची कापे.
498. भुकेला पिकलं काय? अऩ हिरवं काय?
499. भले भले गेले गोते खात, झिंझुरटे म्हणे माझी काय वाट?
500. भुरट्याला तुरा, तर पोशिंद्याला धतुरा
501. मुळाक्षर म
502. मरावे परी कीर्तीरुपे उरावे.
503. मातीचे कुल्ले वाळले कि पडायचेच.
504. मन चिंती ते वैरीही न चिंती.
505. मनी वसे ते स्वप्नी दिसे.
506. मला नं तुला, घाल कुत्र्याला.
507. मला पहा अऩ फुले वहा.
508. महापुरे जेथे झाडे जाती, तेथे लव्हळी वाचती.
509. माकड म्हणतं माझीच लाल.
510. माकडाच्या हातात कोलीथ.
511. माणूस पाहून शब्द टाकावा, अऩ जागा पाहून घाव मारावा.
512. माय मरो पण मावशी उरो.
513. मिया मुठभर, दाढी हातभर.
514. मी नाही त्यातली अऩ कडी लावा आतली.
515. मेल्या म्हशीला शेरभर दुध.
516. मेल्यावाचून स्वर्ग दिसत नाही.
517. मेलेलं कोंबडं आगीला भीत नाही.
518. मोडेन पण वाकणार नाही.
519. मोर नाचला म्हणून लांडोराने नाचू नये.
520. संस्कृतपर्यायः -न देवचरितं चरेत्
521. मोह सुटेना अऩ देव भेटेना.
522. म्हननाऱ्यानं म्हण केली, अऩ जाननाराले अक्कल आली.
523. म्हसोबाला नव्हती बायको अऩ सटवीला नव्हता नवरा.
524. म्हातारीला मेल्याचं दुःख नाही पण काळ सोकावतो.
525. मांडीखाली आरी अन चांभार पोरे मारी
526. माशीची धाव जखमेवर.
527. मुळाक्षर य
528. येरे माझ्या मागल्या.
529. यथा राजा तथा प्रजा.
530. येळला केळं अऩ वनवासाला सिताफळं.
531. मुळाक्षर र संपादन करा
532. रंग झाला फिका आणि दे‌ईना कुणी मुका.
533. राजा उदार झाला अऩ हाती भोपळा दिला.
534. संस्कृतपर्यायः -दातृत्वमीदृशं तेषां न गले न च तालुके।
535. राजा तशी प्रजा.
536. राजा बोले अऩ दल चाले.
537. राजाला दिवाळी काय ठा‌ऊक?
538. रात्र थोडी अन् सोंग फार.
539. राव गेले पंत चढले
540. रिकामा न्हावी भिंतीला तुंबड्या लावी.
541. रोज मरे त्याला कोण रडे.
542. संस्कृतपर्यायः - अतिपरिचयादवज्ञा
543. रोज घालतंय शिव्या अन एकादशीला गातंय वव्या
544. रिकामा सुतार बायकोचे कुल्हे ताशी.
545. मुळाक्षर ल
546. लंकेत सोन्याच्या विटा.
547. संस्कृतपर्यायः - शून्यालये दीपवत्
548. लग्न बघावे करून अऩ घर पहावे बांधून.
549. लबाडाचे आमंत्रण जेवल्याबिगर खोटे.
550. लहान तोंडी मोठा घास.
551. संस्कृतपर्यायः - लघुतुण्डे गुरुपिण्ड:
552. लवकर निजे, लवकर उठे, तया ज्ञान, संपत्ती, आरोग्य लाभे.
553. लाखाचे बारा हजार.
554. लाथ मारेन तिथे पाणी काढीन.
555. लेकी बोले सुने लागे.
556. लोका सांगे ब्रम्हज्ञान आपण कोरडे पाषाण.
557. लगा लगा मला बघा.
558. मुळाक्षर व
559. वराती मागून घोडे.
560. वळ ऊठला पण संशय फिटला.
561. वळणाचे पाणी वळणाला.
562. संस्कृतपर्यायः - प्रकृतिं यान्ति भूतानि
563. वाचेल तो वाचेल.
564. वाजे पाउल आपले म्हणे मागून कोण आले.
565. वासरात लंगडी गाय शहाणी.
566. संस्कृतपर्यायः - निरस्तपादपे देशे एरण्डोऽपि द्रुमायते।
567. विंचवाचे बिऱ्हाड पाठीवर.
568. वेळ ना वखत आऩ गाढव चाललय भुकत.
569. वाळूत मुतलं फेस ना पाणी.
570. वाचाळ सासु, नाठाळ सून.
571. मुळाक्षर श
572. शहाण्याला शब्दाचा मार.
573. संस्कृतपर्यायः - सुखतरमाराध्यते विशेषज्ञः।
574. शिजे पर्यंत दम धरवतो, निवे पर्यंत धरवत नाही.
575. शितावरून भाताची परीक्षा.
576. संस्कृतपर्यायः - पिण्डेन ब्रह्माण्डपरीक्षणं स्यात्।
577. शिर सलामत तर पगड़ी पचास.
578. शुभ बोल नाऱ्या.
579. शेरास सव्वाशेर.
580. शेळी जाते जीवनीशी, खाणारा म्हणतो वातड कशी.
581. शेंडी तुटो की पारंबी तुटो.
582. संस्कृतपर्यायः - 1 शापादपि शरादपि 2 येन केन प्रकारेण
583. मुळाक्षर स
584. सगळं मुसळ केरात.
585. संस्कृतपर्यायः - अरण्यरुदितं कृतं श्वपुच्छम् अवनामितम्।
586. सतरा पुरभय्ये अऩ अठरा चुली.
587. सत्या असत्या मन केले ग्वाही
588. संस्कृतपर्यायः - प्रमाणम् अन्त:करणप्रवृत्तय:
589. सत्तेपुढे शहाणपण चालत नाही
590. संस्कृतपर्यायः - 1 प्रभुर्विभु: स्यात्।2 प्रभोरिच्छा बलीयसी।
591. सरड्याची धाव कुंपणापर्यंत.
592. साखरेचे खाणार द्याला देव देणार.
593. साठी बुध्दी नाठी.
594. सात सुगरणी, भाजी अळणी.
595. साता उत्तराची कहाणी, पाचा उत्तरी संपूर्ण.
596. साप म्हणू नये धाकला, नवरा म्हणू नये आपला.
597. सासू न सासरा जांच करे तिसरा.
598. सासू नाही घरी, नणंद जाच करी.
599. सासू मेली ठीक झाले, घरदार हाती आले.
600. सासू सांगे सुने बोध, आपण पी ऊन ऊन दुध.
601. सासू सुनेची भांडणं, सगळ्या गावाला आमंत्रणं.
602. सुंठेवाचून खोकला गेला.
603. सु‌ईण आहे, तो बाळंत हो‌ऊन घ्यावे.
604. सुसरबा‌ई, तुझी पाठ म‌ऊ.
605. सुख जवां एवढे दु:ख पर्वताएवढे.
606. सोन्याहून पिवळे.
607. स्वामी तिन्ही जगाचा आ‌ईविना भिकारी.
608. सहा महिने नळकांडात घातले तरी कुत्र्याचे शेपूट वाकडे ते वाकडेच.
609. सुंभ जळाला तरी पीळ गेला नाही.
610. संस्कृतपर्यायः - स्वभावो दुरतिक्रम:।
611. मुळाक्षर ह
612. हलवायाच्या घरावर तुळशीपत्र.
613. हत्ती गेला आणि शेपूट राहिलं.
614. हा सूर्य हा जयद्रथ.
615. हात काढणे
616. हात फिरे तिथे लक्ष्मी वसे.
617. हातचे सोडून पळत्याच्या मागे.
618. संस्कृतपर्यायः - श्व: मयूराद् अद्य कपोतो वर:।
619. हाताची पाची बोटे सारखी नसतात.
620. संस्कृतपर्यायः - पिण्डे पिण्डे मतिर्भिन्ना
621. हातच्या कंकणाला आरसा कशाला?
622. संस्कृतपर्यायः - प्रत्यक्षदृष्टे न तु मानमन्यत्
623. हात दाखवून अवलक्षण कशाला?
624. हौस राजाची अन नांदणुक कैकाड्याची